Solomunova mudrost
Izreke Solomunove su danas prisutne u brojnim narodnim izrekama, uzrečicama ili poslovicama, npr:
"I budala kad ćuti je pametna." - "I bezuman kad ćuti, misli se da je mudar, i razuman, kad stiskuje usne svoje." (Pri. 17:28)
"Nesta blaga, nesta prijatelja." - "Bogatstvo pribavlja mnogo prijatelja, a siromaha ostavlja prijatelj njegov." (Pri. 19:4)
"Ko drugom jamu kopa sam u nju pada" - "Ko jamu kopa, u nju će pasti." (Pri. 26:27, Pri. 28:10)
"Bolje je i malo s blagoslovom, nego dosta s prokletstvom." - "Bolje je malo sa strahom Gospodnjim nego veliko blago s nemirom." (Pri. 15:16)
Knjiga Solomunovih izreka (Priča) je tipičan primer biblijske mudrosne literature, u koji još pored ove knjige spadaju: Jov, Psalmi, Propovednik i Pesma nad pesmama. Knjiga Izreka se može podeliti na dva dela: (1) Izreke koje je napisao car Solomun, poglavlja 10-22 i 25-29 i (2) zbirka drugih autora, koja je sakupljena u doba cara Jezekije (Pri. 25:1). No, pošto je u to vreme bio običaj da se mudrost i mudrosna književnost pripisuje carevima, otuda ova knjiga je poznata kao Solomunove izreke.
Inače, u Novom zavetu se ova knjiga navodi 14 puta, dok preko 20 puta se na nju aludira. Isus Hrist je utelovljena mudrost iz osmog poglavlja (Pri. 8), i koja je veća od Solomunove mudrosti (Mt. 12:42). Apostol Pavle tako govori hrišćanima u Korintu: "Od njega ste i vi u Hristu Isusu, koji nam je postao mudrost od Boga, pravednost i osvećenje, i izbavljenje..." (1. Kor. 1:30 vidi i 1. Kor. 1:22-24)
U kratkim izrekama dana je životna mudrost koja vodi k sreći u ličnom, porodičnom i društvenom životu. Iako to nije uvek naglašeno, ova se životna mudrost temelji na pouzdanju u Boga i na poznanju Boga, jer kako se navodi: "početak mudrosti je strah Božji" (Pri. 1:7). Izreke vidljivo sadrže hebrejsku poetsku formu, kao "sinonim" paralelizam (ponavljanje misli, tj. njihovo naglašavanje.) a tu su i brojna poređenja, npr. pametnog i bezumnog, bogatog i siromašnog, pobožnog i bezbožnog, i sl.
Pošto su mnogi delovi Izreka jedna celina za sebe, nije ni malo zahvalno vaditi stihove iz konteksta, već se ova knjiga mora čitati u celini i uz ozbiljno razmatranje.
Priče Solomunove / Sadržaj - poglavlja: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31.
Neke teme u Knjizi Priče Solomunove
Preljuba, bračno neverstvo, blud: Pri. 2:10-12; Pri. 2:16; Pri. 5; Pri. 6:23-35; Pri. 7:5-27; Pri. 9:13-18; Pri. 22:14; Pri. 23:27-28; Pri. 29:3; Pri. 31:1-3.
Zla kob, zla sreća: Pri. 11:8; Pri. 17:3; Pri. 17:17; Pri. 18:14; Pri. 24:10-12; Pri. 27:10.
Bes, ljutnja: Pri. 6:34; Pri. 11:23; Pri. 12:16; Pri. 14:16; Pri. 14:17; Pri. 14:29; Pri. 14:35; Pri. 15:1; Pri. 15:18; Pri. 16:14; Pri. 16:32; Pri. 19:11; Pri. 19:12; Pri. 19:19; Pri. 20:2; Pri. 21:14; Pri. 21:19; Pri. 21:24; Pri. 22:8; Pri. 22:24; Pri. 25:23; Pri. 27:3; Pri. 27:4; Pri. 29:8; Pri. 29:22; Pri. 30:33.
Blagoslov i prokletstvo: Pri. 3:33; Pri. 8:18-21, Pri. 8:32-35; Pri. 9:11; Pri. 10:6; Pri. 10:7; Pri. 10:22; Pri. 10:30; Pri. 11:26; Pri. 12:2; Pri. 15:15; Pri. 18:22; Pri. 19:14; Pri. 20:7; Pri. 24:24-25; Pri. 26:2; Pri. 27:14; Pri. 28:20; Pri. 28:27; Pri. 30:10; Pri. 30:11.
Zapovesti Božje: Pri. 2:1-5; Pri. 3:1-2; Pri. 4:1-4; Pri. 6:20-24; Pri. 7:1-4; Pri. 13:13; Pri. 13:14; Pri. 19:16; Pri. 28:4; Pri. 28:7; Pri. 29:18; Pri. 30:5.
Svađa, rasprava, spor: Pri. 3:30; Pri. 10:12; Pri. 13:10; Pri. 15:16; Pri. 15:18; Pri. 16:26; Pri. 17:1; Pri. 17:14; Pri. 17:19; Pri. 18:6; Pri. 18:18; Pri. 18:19; Pri. 19:19; Pri. 20:3; Pri. 21:9; Pri. 21:19; Pri. 22:10; Pri. 23:29; Pri. 25:8; Pri. 26:17; Pri. 26:20; Pri. 26:21; Pri. 27:15; Pri. 28:4; Pri. 28:25; Pri. 29:9; Pri. 29:22; Pri. 30:21-23; Pri. 30:33.
Savet, savetovanje: Pri. 1:5; Pri. 1:25; Pri. 1:30; Pri. 8:14; Pri. 11:14; Pri. 12:5; Pri. 12:15; Pri. 12:20; Pri. 15:22; Pri. 19:20-21; Pri. 20:5; Pri. 20:18; Pri. 21:30; Pri. 24:6; Pri. 27:9.
Požuda (pohlepa), ljubomora, zavist: Pri. 3:31; Pri. 6:34; Pri. 14:30; Pri. 21:25-26; Pri. 23:17; Pri. 24:1; Pri. 24:19; Pri. 27:4; Pri. 28:16.
Marljivost i lenjost: Pri. 4:23; Pri. 6:6-10; Pri. 10:4-5; Pri. 10:26; Pri. 11:27; Pri. 12:11; Pri. 12:24; Pri. 12:27; Pri. 13:4; Pri. 13:11; Pri. 14:23; Pri. 15:19; Pri. 16:26; Pri. 18:9; Pri. 19:15; Pri. 19:24; Pri. 20:4; Pri. 20:13; Pri. 21:5; Pri. 21:25-26; Pri. 22:13; Pri. 22:29; Pri. 23:21; Pri. 24:27; Pri. 24:30-34; Pri. 25:28; Pri. 26:13-15; Pri. 26:16; Pri. 27:23-27; Pri. 28:19; Pri. 31:10-27.
Pijanstvo i proždrljivost: Pri. 20:1; Pri. 21:17; Pri. 23:1-8; Pri. 23:19-21; Pri. 23:29-35; Pri. 25:16; Pri. 26:9; Pri. 28:7; Pri. 31:4-7.
Strah Božji: Pri. 1:7; Pri. 1:29; Pri. 2:4-5; Pri. 3:7; Pri. 8:13; Pri. 9:10; Pri. 10:27; Pri. 14:2; Pri. 14:16; Pri. 14:26; Pri. 15:16; Pri. 15:33; Pri. 16:6; Pri. 19:23; Pri. 22:4; Pri. 23:17; Pri. 24:21-22; Pri. 31:30.
Ludost, glupost, nerazumnost, benavost: Pri. 1:7; Pri. 1:22; Pri. 1:32; Pri. 7:7; Pri. 7:21-22; Pri. 8:5; Pri. 9:5-8; Pri. 9:13-18; Pri. 10:10; Pri. 10:18; Pri. 10:21; Pri. 10:23; Pri. 12:1; Pri. 12:15; Pri. 12:16; Pri. 12:23; Pri. 13:19-20; Pri. 14:1; Pri. 14:3; Pri. 14:6-9; Pri. 14:15; Pri. 14:17; Pri. 14:18; Pri. 14:24; Pri. 14:29; Pri. 14:33; Pri. 17:7; Pri. 17:10; Pri. 17:12; Pri. 17:16; Pri. 17:21; Pri. 17:25; Pri. 17:28; Pri. 18:2; Pri. 18:6-7; Pri. 18:13; Pri. 19:1; Pri. 19:3; Pri. 19:10; Pri. 19:13; Pri. 19:29; Pri. 20:3; Pri. 22:15; Pri. 23:9; Pri. 24:7; Pri. 24:9; Pri. 26:1-3; Pri. 26:4; Pri. 26:5; Pri. 26:6; Pri. 26:7; Pri. 26:8; Pri. 26:9; Pri. 26:10-12; Pri. 27:3; Pri. 27:22; Pri. 29:20; Pri. 30:21-22; Pri. 30:32.
Prijatelj i bližnji: Pri. 3:28; Pri. 3:29; Pri. 13:20; Pri. 14:7; Pri. 14:20; Pri. 14:21; Pri. 16:7; Pri. 16:28-29; Pri. 17:9; Pri. 17:17; Pri. 17:18; Pri. 18:16; Pri. 18:19; Pri. 18:24; Pri. 19:4; Pri. 19:6; Pri. 19:7; Pri. 22:11; Pri. 22:24; Pri. 22:25; Pri. 23:20-21; Pri. 24:1-2; Pri. 24:21-22; Pri. 25:6-7; Pri. 25:17; Pri. 26:18-19; Pri. 27:6; Pri. 27:9; Pri. 27:10; Pri. 27:14; Pri. 27:17; Pri. 27:19; Pri. 28:7; Pri. 28:24; Pri. 29:5; Pri. 29:24.
Darežljivost (velikodušnost) i lakomstvo: Pri. 3:9; Pri. 3:27-28; Pri. 11:24; Pri. 11:25; Pri. 11:26; Pri. 15:27; Pri. 19:17; Pri. 21:13; Pri. 21:26; Pri. 22:9; Pri. 28:8; Pri. 28:27; Pri. 30:15-16.
Sreća, blaženstvo: Pri. 3:13; Pri. 3:18; Pri. 10:1; Pri. 10:28; Pri. 12:20; Pri. 12:25; Pri. 13:19; Pri. 14:10; Pri. 14:13; Pri. 14:21; Pri. 15:13; Pri. 15:15; Pri. 15:20; Pri. 15:23; Pri. 15:30; Pri. 16:20; Pri. 17:22; Pri. 19:10; Pri. 21:15-16; Pri. 23:24-25; Pri. 24:17; Pri. 28:14; Pri. 29:18.
Mržnja, averzija, neprijateljstvo: Pri. 9:8; Pri. 10:12; Pri. 10:18; Pri. 12:8; Pri. 14:17; Pri. 14:20; Pri. 14:21; Pri. 15:17; Pri. 19:7; Pri. 25:17; Pri. 26:24-26; Pri. 26:28; Pri. 29:10.
Med = slast, slatkoća, zadovoljstvo, uživanje: Pri. 16:24; Pri. 24:13-14; Pri. 25:16; Pri. 25:27; Pri. 27:7.
Čast, slava, poštovanje: Pri. 3:9; Pri. 3:13, 16; Pri. 4:7; Pri. 8:12, 18; Pri. 11:16; Pri. 12:9; Pri. 13:18; Pri. 14:28; Pri. 14:31; Pri. 15:33; Pri. 16:31; Pri. 17:6; Pri. 18:12; Pri. 20:3; Pri. 20:29; Pri. 21:21; Pri. 22:1; Pri. 22:4; Pri. 25:2; Pri. 26:1; Pri. 26:8; Pri. 27:2; Pri. 27:18; Pri. 29:23; Pri. 31:25; Pri. 31:28.
Nada, uzdanje: Pri. 10:28; Pri. 11:7; Pri. 11:23; Pri. 13:12; Pri. 14:32; Pri. 27:18.
Poniznost i ponos: Pri. 3:34; Pri. 6:16-17; Pri. 8:13; Pri. 11:2; Pri. 13:10; Pri. 14:3; Pri. 15:25; Pri. 15:33; Pri. 16:5; Pri. 16:18; Pri. 16:19; Pri. 17:19; Pri. 18:11; Pri. 18:12; Pri. 20:6; Pri. 21:4; Pri. 21:22; Pri. 21:4; Pri. 22:4; Pri. 25:14; Pri. 25:27; Pri. 26:12; Pri. 26:16; Pri. 27:1-2; Pri. 28:11; Pri. 28:25; Pri. 29:23; Pri. 30:12-13; Pri. 30:32.
Pravda i sud: Pri. 11:1; Pri. 13:23; Pri. 16:11; Pri. 16:33; Pri. 17:23; Pri. 17:26; Pri. 18:5; Pri. 18:13; Pri. 18:17; Pri. 19:28; Pri. 19:29; Pri. 20:7; Pri. 20:10; Pri. 20:3; Pri. 21:3; Pri. 21:7; Pri. 21:13; Pri. 21:15; Pri. 22:28; Pri. 23:10-11; Pri. 24:23-24; Pri. 25:2; Pri. 28:21; Pri. 29:14; Pri. 29:26; Pri. 31:8-9.
Car i autoriteti - Vlasti i državni autoriteti: Pri. 8:12; Pri. 8:15; Pri. 14:28; Pri. 14:35; Pri. 16:10; Pri. 16:12; Pri. 16:13; Pri. 16:14; Pri. 16:15; Pri. 19:12; Pri. 20:2; Pri. 20:8; Pri. 20:26; Pri. 20:28; Pri. 21:1; Pri. 22:11; Pri. 22:29; Pri. 24:21; Pri. 25:1-3; Pri. 25:4-5; Pri. 25:6-7; Pri. 28:16; Pri. 29:2; Pri. 29:4; Pri. 29:12; Pri. 29:14; Pri. 29:26; Pri. 31:1-4.
Roditelji i deca, roditeljstvo: Pri. 4:1-13; Pri. 5:1-2; Pri. 5:7; Pri. 6:20-24; Pri. 7:1; Pri. 13:1; Pri. 15:5; Pri. 23:22; Pri. 28:7; Pri. 28:24; Pri. 29:3; Pri. 30:11; Pri. 30:17.
Moć, sila, snaga: Pri. 8:12, 14; Pri. 10:29; Pri. 11:16; Pri. 14:4; Pri. 14:26; Pri. 16:32; Pri. 18:10; Pri. 18:11; Pri. 20:29; Pri. 21:22; Pri. 24:5; Pri. 24:10; Pri. 25:28; Pri. 30:25; Pri. 30:29-31; Pri. 31:3; Pri. 31:17, 25.
Sigurnost, garancija: Pri. 6:1-5; Pri. 11:15; Pri. 17:18; Pri. 20:16; Pri. 22:26-27; Pri. 27:13.
Usta, jezik, govor: Pri. 1:13 ; Pri. 4:24; Pri. 5:3; Pri. 6:12; Pri. 6:16, 19; Pri. 8:6-7; Pri. 8:8-9; Pri. 10:11; Pri. 10:13; Pri. 10:14; Pri. 10:18; Pri. 10:19; Pri. 10:20; Pri. 10:21; Pri. 10:31; Pri. 10:32; Pri. 11:9; Pri. 11:11; Pri. 12:6; Pri. 12:13; Pri. 12:14; Pri. 12:17; Pri. 12:18; Pri. 12:19; Pri. 12:22; Pri. 12:25; Pri. 13:2; Pri. 13:3; Pri. 14:3; Pri. 14:23; Pri. 15:1; Pri. 15:2; Pri. 15:4; Pri. 15:7; Pri. 15:14; Pri. 15:23; Pri. 15:26; Pri. 15:28; Pri. 16:1; Pri. 16:21; Pri. 16:23; Pri. 16:24; Pri. 16:27; Pri. 16:28; Pri. 16:30; Pri. 17:4; Pri. 17:7; Pri. 17:9; Pri. 17:20; Pri. 17:27; Pri. 17:28; Pri. 18:4; Pri. 18:6; Pri. 18:7; Pri. 18:8; Pri. 18:13; Pri. 18:20; Pri. 18:21; Pri. 19:1; Pri. 19:28; Pri. 20:15; Pri. 20:19; Pri. 20:25; Pri. 21:6; Pri. 21:23; Pri. 21:28; Pri. 22:11; Pri. 23:9; Pri. 23:16; Pri. 24:1-2; Pri. 24:26; Pri. 24:28; Pri. 25:8; Pri. 25:9-10; Pri. 25:11; Pri. 25:15; Pri. 25:23; Pri. 26:4-5; Pri. 26:7; Pri. 26:9; Pri. 26:20; Pri. 26:22; Pri. 26:23; Pri. 26:24; Pri. 26:28; Pri. 27:2; Pri. 27:21; Pri. 29:5; Pri. 29:11; Pri. 29:20; Pri. 30:10; Pri. 30:32; Pri. 31:8; Pri. 31:9.
Vrsna žena, uzor: Pri. 11:16; Pri. 11:22; Pri. 12:4; Pri. 14:1; Pri. 18:22; Pri. 19:14; Pri. 30:21; Pri. 30:23; Pri. 31:10-31.
Putevi Božji i putevi ljudski: Pri. 2:6-9; Pri. 3:5-6; Pri. 3:31; Pri. 4:11-12; Pri. 4:14-19; Pri. 4:26-27; Pri. 5:21; Pri. 6:23; Pri. 8:13; Pri. 8:20; Pri. 8:22; Pri. 8:32-34; Pri. 9:6; Pri. 10:9; Pri. 10:17; Pri. 10:29; Pri. 11:5; Pri. 11:20; Pri. 12:15; Pri. 12:26; Pri. 12:28; Pri. 13:6; Pri. 13:15; Pri. 14:2; Pri. 14:8; Pri. 14:12; Pri. 14:14; Pri. 15:9; Pri. 15:10; Pri. 15:19; Pri. 15:24; Pri. 16:2; Pri. 16:7; Pri. 16:9; Pri. 16:17; Pri. 16:25; Pri. 16:29; Pri. 16:31; Pri. 19:3; Pri. 19:16; Pri. 20:24; Pri. 21:2; Pri. 21:8; Pri. 21:16; Pri. 21:29; Pri. 22:5; Pri. 23:19; Pri. 23:26; Pri. 27:8; Pri. 28:6; Pri. 28:10; Pri. 28:18; Pri. 29:27; Pri. 31:3.
Istina i laž: Pri. 3:3-4; Pri. 6:16-19; Pri. 8:7; Pri. 12:17; Pri. 12:19; Pri. 12:20; Pri. 12:22; Pri. 13:5; Pri. 14:5; Pri. 14:8; Pri. 14:22; Pri. 14:25; Pri. 15:4; Pri. 16:6; Pri. 16:13; Pri. 17:4; Pri. 17:7; Pri. 17:20; Pri. 19:1; Pri. 19:5; Pri. 19:9; Pri. 19:22; Pri. 19:28; Pri. 20:17; Pri. 20:28; Pri. 21:6; Pri. 21:28; Pri. 22:20-21; Pri. 23:23; Pri. 24:26; Pri. 24:28-29; Pri. 25:18; Pri. 26:18-19; Pri. 26:28; Pri. 28:13; Pri. 30:5-6; Pri. 30:7-9.
Mudrost, razum, nastava: Pri. 1:1-9; Pri. 1:20-33; Pri. 2:1-12; Pri. 3:4-8; Pri. 3:13-22; Pri. 4:1-13; Pri. 4:20-22; Pri. 5:1-2; Pri. 6:22; Pri. 6:32; Pri. 7:4-5; Pri. 8:1-35; Pri. 9:1-11; Pri. 10:13; Pri. 10:14; Pri. 10:17; Pri. 10:21; Pri. 10:23; Pri. 10:31; Pri. 11:2; Pri. 11:9; Pri. 11:12; Pri. 12:1; Pri. 12:8; Pri. 12:11; Pri. 12:23; Pri. 13:1; Pri. 13:10; Pri. 13:14; Pri. 14:15; Pri. 14:16; Pri. 14:18; Pri. 14:6; Pri. 14:7; Pri. 14:8; Pri. 14:18; Pri. 14:29; Pri. 14:33; Pri. 15:2; Pri. 15:7; Pri. 15:14; Pri. 15:21; Pri. 15:32; Pri. 15:33; Pri. 16:16; Pri. 16:21; Pri. 16:22; Pri. 16:23; Pri. 17:16; Pri. 17:18; Pri. 17:24; Pri. 17:27; Pri. 17:28; Pri. 18:1; Pri. 18:2; Pri. 18:4; Pri. 18:15; Pri. 19:2; Pri. 19:8; Pri. 19:20; Pri. 19:25; Pri. 19:27; Pri. 20:5; Pri. 20:15; Pri. 20:24; Pri. 21:11; Pri. 21:16; Pri. 21:30; Pri. 22:12; Pri. 22:17-21; Pri. 23:4; Pri. 23:12; Pri. 23:23; Pri. 24:3-4; Pri. 24:5; Pri. 24:7; Pri. 24:13-14; Pri. 24:30-32; Pri. 28:2; Pri. 28:5; Pri. 28:11; Pri. 28:16; Pri. 29:3; Pri. 29:15; Pri. 30:1-4; Pri. 30:18-19; Pri. 30:24-28.
